نجوم / استاد امیدیانی

 یادش به خیر رمضان امسال واقعا لذت ویژه ای داشت نمایشگاه قرآن و غرفه دکتر حسن امیدیانی البته به خاطر این که استاد بهم گفته بود که زیاد اهل اینترنت و این جور چیزا نیست کلی ناامید شدم که حیف شد همه چیزائی که اینجا می شنوم پرید ولی شکر خدا نه نپریده ؛ امروز وقتی توی وب جستجو می کردم به گزارش یکی از جلسات استاد برخوردم که براتون پیست می کنم ( کافشین )

 

---

یک ماهه رمضان المبارک امسال فرصت خوبی است (بود) تا دکتر سید حسین امیدیانی عضو انجمن نجوم ایران با مخاطبانش حرف بزند؟ با آنان از عظمت هستی و رازهایی که قرآن از میلیاردها کهکشان در دل دارد، بگوید و ازاینکه با عمل به مفاهیم قرآنی می‌توان وجود را پالایش کرد و به آن معنویت و روحانیت بخشید.

گفت وگو با استاد برجسته نجوم کشور حدود دو ساعتی طول کشید، درحالی که دهها نفر در تمام مدت مراجعه کرده و درخواست کتاب و سی دی‌هایی در ارتباط با نجوم، کیهان شناسی و همه اینها از منظر قرآنی داشتند.

او پیش از شروع مصاحبه دغدغه نحوه و چگونگی انتشار آن را دارد و با تاکید عجیبی می‌گوید که اصرار دارد مردم حرف هایش را بشنوند، بدانند؟ حرفهایی که اگر بشنوند حداقل از خرافه و پوچی و هزار درد بی‌درمان روحی و روانی خلاصی می‌یابند.

امیدیانی می‌گوید مخاطبانش از همه سنین با سطوح تحصیلات مختلف هستند و او در طول نمایشگاه بعضا به صورت گروهی در این زمینه‌ها برایشان سخنرانی می کند.

یکی از سوالاتی که بیشتر مراجعان از وی می‌پرسند، درباره رابطه قرآن و دانش است و اینکه قرآن کریم چگونه از ناشناخته‌ها آدرس می‌دهد؟ دکتر، خیلی با حوصله و با دقت و شمرده و مهمتر از آن با استناد دقیق به آیات الهی و نظریه‌های علمی پاسخ داده و می‌گوید: در این فرصت با زبان ساده و عامیانه برای آشنا ساختن مردم با عظمت خلقت خداوند، در موضوعاتی مانند کیهان شناسی توضیحاتی می‌دهم، اگر چه مخاطبان خاص، از جمله دانشگاهیان هم هستند.

درباره ارتباط دانش بشری با قرآن و مفاهیم علمی قرآن می‌پرسیم، او می گوید: موضوعاتی مانند آغاز خلقت، انبساط عالم، مرگ ستارگان، حرکت کرات آسمانی در مدار خودشان و فاصله و جایگاه ستارگان و خیلی موارد دیگر ازجمله نمونه‌هایی هستند که تعارضی با دانش بشری و یافته‌های علمی در حوزه نجوم و فیزیک ندارند.

عضو انجمن نجوم ایران با استناد به آیات قرآن ، مثال می‌زند و می‌گوید:
مثلا در بحث خلقت، سوره مبارکه انبیاء آیه ‪ ۳۰‬آنجا که خداوند می‌فرماید آسمانها و زمین به هم پیوسته بود و ما آنها را از هم شکافتیم و تفسیر شریف المیزان : جهان ابتدا متصل الاجزا و یکپارچه بوده و آسمان و زمین و ستارگان جدا نبودند،
با نظریه‌ها و تئوری‌های علمی ( ازجمله بیگ بنگ - انفجار بزرگ) منطبق هستند.

مثال دیگر، بحث انبساط عالم در سوره الذاریات آیه ‪ ۴۷‬است (آسمان را خلق کردیم و همواره آن را گسترش می‌دهیم) ، همان که ادوین هابل کیهان شناس در ‪ ۱۹۲۹‬نظریه (خوشه‌های کهکشانی درحال دور شدن از هم هستند) را با استناد به نظریات فیزیک ارائه داد.

از دیگر مثالهای جالب دکتر امیدیانی، بحث مراحل خلقت جهان است که وی به سوره مبارکه هود (پروردگاری که آسمانها و زمین را در ‪ ۶‬مرحله آفرید) اشاره می‌کند که نظریه‌های علمی روز نیز بر آن تاکید دارند.

در خصوص فاصله‌های کیهانی هم به ایات ‪ ۷۵‬و ‪ ۷۶‬سوره مبارکه واقعه (سوگند به جایگاه ستارگان) اشاره می‌شود و امیدیانی اینگونه توضیح می‌دهد که اگر بخواهیم با فضا پیمایی با سرعت امروزی به اولین ستاره راه شیری بعد از خورشید خودمان (آلفا قنتوروس) برسیم ‪ ۱۰۰‬هزار سال طول می‌کشد و به عبارتی با سرعت نور اگر حرکت کنیم برای رسیدن به اولین ستاره راه شیری بعد از خورشید به ‪ ۴‬سال زمان نیاز داریم، در حالی که در کهکشان راه شیری بیش از ‪ ۱۰۰‬میلیارد ستاره داریم.

قطر کهکشان راه شیری ‪ ۱۰۰‬هزار سال نوری است و از کهکشان راه شیری تا اولین کهکشان همسایه (آندرومدا) دو میلیون سال نوری فاصله داریم و برخی کهکشان‌هایی که تلسکوپ‌های زمینی و فضایی هابل تصاویر آنها را دریافت کرده اند، صدها میلیون سال نوری با ما فاصله دارند.

دکتر امیدیانی می‌گوید با مشاهده این ارقام و فاصله‌ها ، هم مفهوم ایات ‪ ۷۵‬و ‪ ۷۶‬سوره واقعه روشن تر می‌شود و هم عظمت خلقت رخ می‌نماید، بطوری که دانشمندان وجود حدود ‪ ۱۰۰‬میلیارد کهکشان را در عالم هستی تخمین می‌زنند و از وجود بیش از ‪ ۸۰‬هزار میلیارد میلیارد (‪ ۸‬ضربدار ‪ ۱۰‬به توان ‪(۲۲‬ ستاره خبر می‌دهند و خدا می‌داند که چه تعداد سیاره، قمر و اجرام آسمانی دیگر در عالم هستی وجود دارد.

شنونده‌های حرفهای استاد که دربین آنها تعداد زیادی دانشجو هست، هر روزه از این حکایات شگفت آور لذت می‌برند، آن هم با زبان و دهان روزه؟ به عنوان مثال وقتی او از سیاه چاله‌ها سخن می‌گوید.

عضو انجمن نجوم ایران می‌گوید: شگفت آورتر در عالم هستی این است که بدانیم آنچه ما در عالم مادی خود رویت می‌کنیم (سیاره‌ها ، ستاره‌ها و کهکشان‌ها و اجرا آسمانی ) تنها ‪ ۶‬درصد جرم عالم است و ‪ ۹۴‬درصد عالم انرژی و ماده تاریک است که دانشمندان به وجود آن پی برده اند، اما هنوز ماهیتشان ناشناخته است و این شگفتی‌ها ما را به یاد آیه ‪ ۵۷‬سوره مبارکه غافر (البته خلقت آسمان‌ها و زمین بزرگتر و مهمتر از خلقت بدن انسان است ... ) می‌اندازد.

باهمه این توضیحات، حالا سوال این است که همه این عظمت برشمرده چگونه در انسان تاثیر می‌گذارد و نتیجه آن باید چه باشد؟
دکتر امیدیانی توضیح می‌دهد: هدف اصلی از نزول آیات الهی برای پیامبر عظیم الشان اسلام هدایت بشریت به سوی فلاح و رستگاری است و قرآن در آیات خود از اسمان‌ها و زمین و ستارگان به عنوان ایات و نشانه‌های خداوند یاد می کند و ازانسان خواسته است در این امور تدبر و تفکر کند تا به عظمت الهی پی ببرد ، بطوری که در ایات ‪ ۱۹۰‬و ‪ ۱۹۱‬می‌فرماید: خردمندان در هر حال ، نشسته و ایستاده و خفته خداوند را یاد کرده و می‌گویند پروردگارا تو این جهان با عظمت را بیهوده خلق نکرده‌ای و توقع از مومنین و خردمندان هم همین است ؟ بنابراین باید با شناخت بیش از پیش به عظمت پروردگار عالم پی ببریم و اظهار خشوع و خضوع کنیم.

تاثیر این آیات قرآنی که عمدتا رازهای نهفته عالم هستی را با خود دارند، بر رفتار و کردار انسان باید تاثیر بگذارد، حتی خداوند در پی این آیات در آیه ‪ ۷‬سوره مبارکه هود می‌فرماید:ای بشر هدف از خلقت تو این است که تو را امتحان کند. بنابراین خداوند از ما رفتار و عمل صالح می‌خواهد .

امیدیانی، یک مشکل بزرگ جوامع امروزی بویژه جوامع اسلامی را فاصله گرفتن از قرآن و آموزه‌های قرآنی می‌داند و می‌گوید : اگر جامعه ما عامل به قرآن بود این وضع امروز ما نبود .

از استاد علم نجوم کشور سوال کردیم که با این توصیفات ، قرار است ما از قرآن به دانش برسیم یا اینکه باید با پیشرفت‌های علمی در حوزه‌های مختلف از جمله فیزیک و نجوم قرآن را درک کنیم و به خدا نزدیک شویم؟
او اینگونه توضیح می‌دهد که اشتباه نکنید؟ قرآن کتاب فیزیک، شیمی ، ریاضی و کیهان شناسی نیست، قرآن کتاب هدایت است، اما وقتی در همین کتاب به موضوعات علوم تجربی پرداخته، بسیار جدی است، بطوری که در سوره لقمان به حرکت خورشید اشاره دارد و این موضوع به دورانی بر می‌گردد که منجمین وقت ستارگان را جزو ثوابت دانسته و برای آنان قایل به حرکت نبودند و صدها سال طول کشید تا با پیشرفت دانش بشری مشخص شد که ستارگان در مدارهای خاصی دارای حرکت هستند.

بنابراین یک روستایی هم با سواد کمش می‌تواند از قرآن کریم مفاهیم مورد نیاز خود را بگیرد ، درحالی که امثال مرحوم علامه طباطبایی هم برداشت‌های بسیار عمیق و علمی خود را از این کتاب آسمانی داشته اند.

دکتر امیدیانی دو برداشت افراطی از قرآن را که یکی معتقد است قرآن کتابی علمی است و همه راز و رمزهای عالم هستی در آن نهفته است و دیگری آن را از اساس بی‌ارتباط با دانش و علم می‌داند، رد کرده و می‌گوید: اینها افراط و تفریط است ، چرا که قرآن، برای هدایت بشریت نازل شده و در عین اینکه دارای گزاره‌های علمی است، ما وظیفه نداریم همه علوم را از دل آن استخراج کنیم .

وی دراثبات وجود گزاره‌های علمی درقرآن باز هم به خود قرآن استناد می‌کند ، از جمله سوره رعد که در آن به وجود ستون‌هایی که جهان بر روی آن بنا شده، اشاره دارد، ستون‌هایی که به گفته خود قرآن قابل دیدن نیست و امروزه دانش بشری از آن به عنوان جاذبه در عالم هستی یاد می‌شود.

همچنین قرآن در آیه و اذا الشمس کورت ؟، از مرگ خورشید می‌گوید، همانکه امروزه به فصلی با عنوان مرگ ستارگان درفیزیک موسوم است.

آیات ‪ ۳‬و‪ ۴‬سوره ملک هم به خلقت اسمان‌ها و جهان هستی پرداخته و آنجا که می فرماید ...نگاه کن آیا در آن (خلقت) بی‌نظمی و سستی می‌بیینی؟، دوباره برگرد و نگاه کن ...

این استاد نجوم می‌گوید خداوند در این سوره انسان را به مبارزه علمی طلبیده است.

او در واکنش به این سوال که پس نظریه جدید آندروپی که بر حرکت جهان به سمت بی‌نظمی بیشتر دلالت دارد، چه می‌شود؟، می‌گوید : اتفاقا حرکت جهان به سمت بی‌نظمی خودش نظم است؟ شک نکنید.

از وی می‌پرسیم : آیا هم اکنون گروههای در جهان وجود دارند که برای بررسی گزاره‌های علمی قرآن، سرگرم کار تشکیلاتی باشند؟
امیدیانی می‌گوید: در کشورهای اسلامی طی سالهای اخیر گروههایی کار در این زمینه را آغاز کرده‌اند ، بطوری که در زمینه علوم کیهانی و قرآن کتابهایی نیز منتشر شده است که در آنها پرده از اسرار علمی قرآن و اعجاز علمی آن برداشته شده است.

آخرین سوال این گفت وگو خبرنگار ایرنا راجع به پوچ گرایی و احساس غربت بشر عصر تکنولوژی در جهان هستی است. راستی با این همه عظمت که بشر به گوشه‌هایی از آن دست یافته ، چرا اینگونه؟
دکتر با بیتی از سعدی علیه الرحمه از دست و زبان که براید - کز عهده شکرش به درآید پاسخ ما را می‌دهد و می‌گوید: خوب است بررسی کنیم و ببینیم که چقدر شرایط از نظر فیزیکی و مادی باید فراهم باشد تا ما در سیاره ای که در کمربند حیات منظومه شمسی واقع شده، بتوانیم زندگی کنیم.

این ممکن نیست جز با نعمت‌های بیکرانی که خداوند به بشر عطا فرموده و اگر بشر امروز برغم رفاه نسبتا ظاهری که با پیشرفت‌های تکنولوژیک کسب کرده، دچار مشکلات عدیده است، به دلیل دوری از معنویت است.

به عقیده این ستاره شناس کشورمان، اگر انسان به دستورات الهی بطور واقعی عمل کند، درهای رحمت و برکات خداوند را بر روی خود خواهد گشود و برای دریافت نور هدایت قرآن نیز لازم است که زنگارهای گناه را از قلب و دل بزداییم تا آنگاه آیات قران به آینه شفاف دل ما برخورد کرده و وجود ما را معنویت و روحانیت بخشد.